Zespół cieśni nadgarstka występuje u około jednego procenta populacji i dotyczy częściej kobiet niż mężczyzn.
Badaniem wykrywającym zespół cieśni nadgarstka jest test Tinela, Phalena, Durkana, USG miejsca podejrzanego o ucisk, a także elektromiografia, czyli EMG. Niektóre z nich są niezwykle proste, dlatego można je wykonać samodzielnie przed wizytą u specjalisty, jakim jest w tym przypadku ortopeda, neurolog, rehabilitant.
Testy Tinela, Phalena i Durkana nie dają 100% gwarancji wykrycia zespołu cieśni nadgarstka, dlatego należy wykonać elektromiografię, polegającą na badaniu szybkości przewodzenia nerwu pośrodkowego.
Co to jest zespół cieśni nadgarstka?
Neuropatiami nazywamy uszkodzenia nerwów obwodowych. Jeśli dochodzi do uszkodzenia pojedynczego nerwu, to mamy do czynienia z mononeuropatią, której przyczyną jest uwięźnięcie nerwu lub uszkodzenie spowodowane urazem. Zespół cieśni nadgarstka jest często spotykaną mononeuropatią obwodowego układu nerwowego.
W zależności od siły i czasu ucisku na nerw pośrodkowy, znajdujący się w kanale nadgarstka, stopień jego uszkodzenia może być różny. Do takiej sytuacji dochodzi wtedy, gdy wykonuje się dłonią powtarzalne ruchy w jednostajnej pozycji. W zespole cieśni nadgarstka dochodzi do wzrostu ciśnienia w obrębie kanału nadgarstka, co jest przyczyną upośledzenia przepływu krwi i jego nieodpowiedniego ukrwienia, a w konsekwencji obrzęku i bólu.
Najczęściej cierpią na to schorzenie osoby po 40 roku życia, choć coraz częściej dotyczy ono osób młodych, pracujących przy komputerze, które skarżą się na ból, mrowienie i drętwienie palców.
Przyczyny powstawania zespołu cieśni nadgarstka
Przyczyn powstawania zespołu cieśni nadgarstka jest wiele. W większości z nich są to przyczyny idiopatyczne, czyli o nieznanym podłożu, kolejną są obciążenia zawodowe osób pracujących jako informatycy, muzycy, lekarze stomatolodzy, monterzy, pakowacze, maszynistki, fryzjerzy, wynikające z obciążania stawów nadgarstka oraz wykonywania czynności, które wymagają nieustannego ich prostowania i zginania. Trzecią przyczyną zespołu cieśni nadgarstka są choroby takiej jak:
- cukrzyca, niedoczynność tarczycy,
- choroby reumatyczne takie jak reumatoidalne zapalenie stawów,
- procesy zapalne, na przykład gruźlica, borelioza, sarkoidoza,
- okres ciąży z powodu zmian hormonalnych i zatrzymywania wody w organiźmie,
- tłuszczaki w okolicach nadgarstka, wrodzony, wąski kanał nadgarstka oraz anomalie tętnicy promieniowej,
- urazy w okolicach nadgarstka.
Co to jest test Tinela?
Test Tinela przeprowadza lekarz ortopeda lub neurolog w celu rozpoznania zespołu cieśni nadgarstka. Można go przeprowadzić w każdym momencie, gdyż nie potrzebuje specjalistycznej aparatury.
Na czym polega test Tinela?
Aby wykonać test Tinela, należy ułożyć rękę na równej powierzchni, następnie lekarz opukuje delikatnie opuszkiem palca lub młoteczkiem ortopedycznym, w celu uzyskania stałej i kontrolowanej siły nacisku, pień nerwu pośrodkowego, znajdującego się w kanale nadgarstka. Następnie posuwa się o dwa do trzech centymetrów do wewnętrznej strony dłoni.
Za dodatni wynik testu uznaje się pojawienie się uczucia mrowienia i drętwienia w obrębie palców oraz dłoni. Jeśli lekarz użył większej siły w trakcie opukiwania nadgarstka może pojawić się chwilowy brak czucia oraz wrażenie osłabienia ręki. Badanie w celach porównawczych wykonuje się także na zdrowej dłoni.
O czym świadczy dodatni wynik testu Tinela?
Dodatni wynik testu Tinela nie tylko świadczy o zespole cieśni nadgarstka, ale również służy do diagnozowania innych uszkodzeń nerwu pośrodkowego. Wykonuje się go także u pacjentów po urazie nerwu pośrodkowego, a także po złamaniach kończyny górnej, które mogą powodować ucisk na przykład odłamka kostnego na nerw pośrodkowy lub z powodu nieprawidłowego zrośnięcia się kości.
Test Tinela wykonuje się w diagnostyce zespołu kanału łokciowego, w celu wykazania ucisku nerwu łokciowego, który powoduje dolegliwości bólowe w obrębie dłoni i nadgarstka. Przeprowadzenie testu pozwala zdiagnozować zespół cieśni nadgarstka, ale w celu potwierdzenia rozpoznania należy przeprowadzić elektromiografię, czyli EMG. To badanie pozwala, dzięki rejestracji przewodnictwa w chorym nerwie, ocenić stopień jego uszkodzenia.
Badanie wykonuje się poprzez stymulowanie nerwów krótkotrwałymi impulsami elektrycznymi o niskim natężeniu, podawanymi przez skórę pacjenta. Elektromiografia jest całkowicie bezbolesna i nieinwazyjna. Daje bardzo dokładny obraz pracy nerwów oraz mięśni. Wyniki testu Tinela i EMG pozwala lekarzowi podjąć decyzję o leczeniu zachowawczym lub operacyjnym.